Najpierw były aresztowania całych rodzin przeprowadzane w ramach akcji „Oderberg” w nocy z 11 na 12 sierpnia 1943 r., potem dramatyczne odłączenie dzieci od matek, a następnie ich tułaczka przez obozy przejściowe tzw. Polenlagry m.in. w Pogrzebieniu, Kietrzu, Gorzycach, Gorzyczkach, Bohuminie, Beneszowie, Lyskach, Żorach, Rybniku i wreszcie końcowy obóz w Potulicach koło Nakła nad Notecią, do którego najmłodsi trafili w sierpniu 1944 roku.

Do Czeladzi mali więźniowie powrócili w lutym 1945 r. dzięki ogromnej determinacji Jana Polaka, Wiktora Parki, Teofila Kowalika i Władysława Baziora, którzy uzyskali odpowiednie pełnomocnictwo od wicewojewody śląsko-dąbrowskiego Jerzego Ziętka oraz zezwolenie komendantury radzieckiej. Pierwotnie zamierzali zabrać tylko swoje pociechy, jednakże na wieść o ich przyjeździe zgłosiły się do nich także pozostałe dzieci z prośbą o zabranie ich do domu. Jednak wówczas skompletowali transport, który objął 54 dzieci i z pomocą polskich oraz radzieckich władz wojskowych odwieźli je do Czeladzi. Na prośbę wicewojewody J. Ziętka wspomniani mężczyźni wkrótce ponownie udali się do Potulic, gdzie zorganizowali drugi transport liczący 103 dzieci. W ten sposób przywieźli do Zagłębia Dąbrowskiego całość przebywających w Potulicach 157 polskich dzieci – nie tylko te aresztowane podczas akcji „Oderberg”. Ale radość z powrotu nie dla wszystkich była pełna, bowiem nie było jej z kim dzielić. Dla sierot ówczesne władze miejskie zorganizowały więc sierociniec w byłej willi dyrektora kopalni „Saturn”, obecnej siedzibie czeladzkiego Muzeum.

Jak co roku żyjący uczestnicy historycznych wydarzeń spotkali się w tym szczególnym dla nich dniu szczęśliwego powrotu do domu – 19 lutego. Od roku 2010 obchody rocznicowe organizowane są pod obeliskiem Pamięci Dzieci Potulic, usytuowanym w pobliżu siedziby Muzeum Saturn. W tegorocznych uroczystościach 75. rocznicy uczestniczyli: wicestarosta będziński Dariusz Waluszczyk, przewodniczący Rady Powiatu Będzińskiego Jan Powałka, burmistrz Czeladzi Zbigniew Szaleniec, zastępca burmistrza do spraw komunalnych Elżbieta Dmitruk, zastępca burmistrza do spraw społecznych Beata Zawiła, radni Rady Miejskiej w Czeladzi, wiceprezes Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Katowicach Stanisław Piasecki, sekretarz Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP generał brygady Leonard Kołoczek, ppłk Eugeniusz Jarguz – członek Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP, delegatka Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Oddział w Katowicach Anna Szafraniec, prezes Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych Józefa Posch-Kotyrba, pełnomocnik na woj. śląskie Stowarzyszenia Maksymiliana Kolbego Zdzisława Włodarczyk, członkowie czeladzkiego Koła Miejskiego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych na czele z prezes Barbarą Kruczkowską, Ewa Franke działaczka Koła nr 11 ZKRPiBWP w Sosnowcu, mgr Bohdan Piętka – pracownik naukowy Muzeum Państwowego Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, historyk Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach Beno Benczew, przedstawiciele Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi, Harcerskiego Kręgu Seniora oraz dyrektorzy miejskich placówek oświatowych.

Szczególny wymiar obchodom nadała obecność pocztów sztandarowych: Miasta Czeladź, Harcerskiego Kręgu Seniora, Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych, Szkół Podstawowych nr 1, 2, 3, 5, 7 a także klasy mundurowej Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych, której uczniowie sprawowali wartę honorową pod symbolicznym kamieniem, poświęconym pamięci „Dzieci Potulic”.

Po odegraniu hymnu głos zabrała dyrektor Muzeum Saturn Iwona Szaleniec przybliżając zgromadzonym tragiczne losy najmłodszych ofiar hitlerowskiej akcji represyjnej „Oderberg”, a następnie prezes Barbara Kruczkowska. Po przemówieniach złożono kwiaty i zapalono znicze.

Na wniosek Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Katowicach Zarząd Główny ZKRPiBWP w Warszawie przyznał Kombatancką Odznakę Jubileuszową „Polska Niepodległa – 1918-2018” trzem osobom, których działania szczególnie wpisują się w tradycje kombatanckie: Iwonie Szaleniec – dyrektor Muzeum Saturn w Czeladzi, Wiesławie Konopelskiej – redaktor naczelnej „Echa Czeladzi” oraz Teresie Strojniak – pracownikowi Wydziału Promocji Miasta, Kultury i Współpracy z Zagranicą Urzędu Miasta Czeladź. Aktu dekoracji dokonali wiceprezes Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych w Katowicach Stanisław Piasecki, sekretarz Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP generał brygady Leonard Kołoczek i ppłk Eugeniusz Jarguz – członek Śląskiego Zarządu Wojewódzkiego ZKRPiBWP.

Po zakończeniu części oficjalnej goście udali się na do Muzeum Saturn. Podczas dorocznego spotkania odbyła się premierowa projekcja filmu Utracone dzieciństwo. Tragedia „Dzieci Potulic”, który powstał przy współpracy Muzeum Saturn z Wydziałem Promocji Miasta, Kultury i Współpracy z Zagranicą specjalnie na okoliczność wyjątkowej rocznicy.

Wzruszającemu spotkaniu towarzyszyły przyjacielskie rozmowy oraz bezcenne wspomnienia. Do zgromadzonych kilka ciepłych słów skierował burmistrz miasta Zbigniew Szaleniec dziękując serdecznie za przybycie na uroczystość, życiowe dokonania kombatantów, jak również za ich poświęcenie i wkład w kształtowanie polskiej historii.