-
rocznica powrotu Dzieci Potulic
Najpierw były aresztowania całych rodzin przeprowadzane w ramach akcji „Oderberg” w nocy z 11 na 12 sierpnia 1943 r., potem dramatyczne odłączenie dzieci od matek, a następnie ich tułaczka przez obozy przejściowe tzw. Polenlagry m.in. w Pogrzebieniu, Kietrzu, Gorzycach, Gorzyczkach, Bohuminie, Beneszowie, Lyskach, Żorach, Rybniku i wreszcie końcowy obóz w Potulicach, do którego najmłodsi trafili w sierpniu 1944 roku.
Do Czeladzi mali więźniowie powrócili 19 lutego 1945 r. dzięki ogromnej determinacji Jana Polaka, Wiktora Parki, Teofila Kowalika i Władysława Baziora, którzy uzyskali odpowiednie pełnomocnictwo od wicewojewody śląsko-dąbrowskiego Jerzego Ziętka oraz zezwolenie komendantury radzieckiej. Pierwotnie zamierzali zabrać tylko swoje pociechy, jednakże na wieść o ich przyjeździe zgłosiły się do nich także pozostałe dzieci z prośbą o zabranie ich do domu. Pierwszy skompletowany transport objął 54 dzieci, z pomocą polskich oraz radzieckich władz wojskowych bezpiecznie dotarł do Czeladzi. Wspomniani mężczyźni wkrótce ponownie udali się do Potulic, gdzie zorganizowali drugi transport liczący 103 dzieci. W ten sposób przywieźli do Zagłębia Dąbrowskiego całość przebywających w Potulicach 157 polskich dzieci – nie tylko te aresztowane podczas akcji „Oderberg”. Ale radość z powrotu nie dla wszystkich była pełna, ponieważ nie było jej z kim dzielić. Dla sierot ówczesne władze miejskie zorganizowały więc sierociniec w byłej willi dyrektora kopalni „Saturn” obecnie będącej siedzibą czeladzkiego Muzeum.
Przez wiele lat żyjący uczestnicy tych dramatycznych wydarzeń spotykali się w tym wyjątkowym dniu, by dać świadectwo wydarzeniom, które stały się ich udziałem. Obecnie już tylko ich krewni oraz wszyscy ci, którzy czują ciężar odpowiedzialności za przekazywanie pamięci o potulickiej tragedii kolejnym pokoleniom, spotkali się 19 lutego na rocznicowych uroczystościach organizowanych pod obeliskiem Pamięci Dzieci Potulic. W tegorocznym spotkaniu udział wzięli: Jan Powałka przewodniczący Rady Powiatu Będzińskiego, Zbigniew Szaleniec burmistrz Czeladzi, Beata Zawiła wiceburmistrz do spraw społecznych, czeladzcy radni: Małgorzata Chojnacka i Łukasz Wesołowski, Bohdan Piętka pracownik naukowy Centrum Badań Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, członkowie czeladzkiego Koła Miejskiego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych na czele z prezesem Ryszardem Gwiazdą, przedstawiciele Stowarzyszenia Miłośników Czeladzi oraz Harcerskiego Kręgu Seniora, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 oraz numer 4 w Czeladzi. Wartę honorową przy pomniku pełnili kadeci z klasy mundurowej Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Czeladzi. Poczet sztandarowy wystawiło miasto Czeladź.
Po odegraniu hymnu głos zabrała dyrektor Muzeum Saturn Iwona Szaleniec przybliżając zgromadzonym tragiczne losy Dzieci Potulic, o kultywowaniu pamięci na temat tragedii potulickiej przypomniał burmistrz Czeladzi, Zbigniew Szaleniec. Na zakończenie złożono kwiaty i zapalono znicze.
