18-ego maja obchodziliśmy 80. rocznicę zakończenia bitwy pod Monte Cassino – jednego z najbardziej heroicznych starć w czasie II wojny światowej. O jej wyniku zadecydowała odwaga, bohaterstwo i poświęcenie oręża polskiego. Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały tzw. Linię Gustawa na całym pasie natarcia – kluczowy punkt na mapie niemieckich umocnień. 4 czerwca 1944 roku do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.
18 maja rankiem patrol 12 pułku Ułanów Podolskich wszedł do opuszczonego opactwa benedyktyńskiego, a raczej na gruzowisko, które po nim pozostało. Na ruinach zatknięto proporzec 12 pułku oraz polską flagę. W samo południe na ruinach klasztoru Monte Cassino polski żołnierz, plutonowy Emil Czech, odegrał hejnał mariacki, ogłaszając zwycięstwo polskich żołnierzy.
Bitwa o Monte Cassino stała się legendą, która w 1944 uciśnionego nazistowskim jarzmem narodowi polskiemu dodawał sił w walce wolną Polskę, a później, w latach powojennych, stała się symbolem o oporu przeciw władzy, wnosząc otuchę, wiarę i nadzieję na rychłą suwerenność i sprawiedliwość dziejową. Dzisiaj nadal jest synonimem heroizmu, niezłomności i niespotykanego męstwa.
Dla nas wspomnienie o Monte Cassino jest szczególnie ważne z uwagi na fakt, że w walkach o włoskie wzgórze udział brali czeladzianie. Wśród tych, którzy swoimi czynami złożyli świadectwo patriotyzmu, oddania i wyjątkowej odwagi, przynosząc Europie pokój byli: Marian Baran, Antoni Bednarczyk, Józef Jasik, Zygmunt Kołodziejczyk, Stanisław Kuszper, Władysław Łakomik, Mieczysław Miodyński, Jan Ociepka, Paweł Prokofiew, Jerzy Rojcewicz, Józef Tarapacz, Stanisław Todos, Antoni Todos, Henryk Torbus, Czesław Trząski, Władysław Wilk, Marcin Kruk.
Dla upamiętnienia tego wydarzenia, pracownicy Muzeum Saturn zapalili znicze na grobach uczestników bitwy pod Monte Cassino, spoczywających na wszystkich trzech czeladzkich cmentarzach: parafialnym przy ulicy Nowopogońskiej, Szybikowej na Piaskach oraz na cmentarzu komunalnym.