Przy ulicy Rynkowej, przytulony do czeladzkiego Rynku, usytuowany jest niewielki, parterowy dom będący najstarszym budynkiem w Czeladzi. Część historyków szacuje, że budynek ten pochodzi z 1567 r. i był domem modlitwy Arian, zwanych też Braćmi Polskimi, niewielkim, lecz znanym, radykalnym odłamem reformacji.
W Czeladzi Arianie przebywali przez jakiś czas na pewno, o czym świadczy wpis w czeladzkiej kronice parafialnej. Dowiadujemy się z niego, że w 1638 r. z Czeladzi uciekło dwoje heretyków (Arian) Marian Kosmala i Anna Hadalówna. Bracia Polscy z pewnością byli także w Będzinie, gdzie w 1560 r. przejęli na kilka lat katolicki kościół.
Po wygnaniu Arian z Polski przez Sejm w 1658 r. rozjechali się oni w różnych kierunkach. Ich poglądy zdobyły zwolenników m.in. w Holandii, Anglii i tzw. nowym świecie, czyli w koloniach europejskich państw. Kilku prezydentów Stanów Zjednoczonych miało poglądy religijne bardzo zbliżone do polskich Arian.
O tym oraz o kilku innych ciekawostkach związanych z Arianami w kontekście Czeladzi i terenów dzisiejszego Zagłębia będzie mowa podczas wernisażu najnowszej wystawy, na który Muzeum Saturn w Czeladzi zaprasza w piątek 3 marca 2023 r. o godz. 17.00.
Prelekcję pt. „Arianie w Czeladzi i w Zagłębiu. Co łączy najstarszy budynek w Czeladzi z prezydentami Stanów Zjednoczonych?” wygłosi Dariusz Ciepiela – pasjonat i kolekcjoner zafascynowany tematyką Braci Polskich.
Ekspozycja zbiorów prywatnej kolekcji Dariusza Ciepieli, zawierającej grafiki postaci działających w ruchu Braci Polskich tj. Faust Socyn, Bernardino Ochino czy Jan Ludwik Wolzogen, starodruki, z których najstarsze pochodzą z XVII wieku oraz kilkadziesiąt książek i publikacji poświęconych Arianom, dostępna będzie do zwiedzania do 7 kwietnia 2023 r.
Wstęp wolny
Serdecznie zapraszamy!
