Impulsem do rozwoju osady Piaski było powstanie na jej terenach kopalni węgla kamiennego, od 1876 roku funkcjonującej pod nazwą „Ernest-Michał”. Następnie kopalnię przejął kapitał francuski skupiony w założonym w 1879 roku Towarzystwie Bezimiennym Kopalń Węgla „Czeladź”. Od 1900 roku zakład wydobywczy nosił nazwę Kopalnia „Czeladź”. Wraz ze wzrostem wydobycia a co za tym idzie także i zatrudnienia, w piaskowskiej kopalni francuscy inwestorzy zaczęli organizować w jej bezpośrednim sąsiedztwie zaplecze mieszkalne dla załogi kopalni. 

Osiedle patronackie Piaski nie powstało jako jednorazowe założenie przestrzenne, lecz jego zabudowa rozwijała się stopniowo, etapami, wzdłuż nowo zakładanych ulic. Mimo trwającego równo 50 lat procesu narastania zespołu, powstało założenie kompletne pod względem urbanistycznym i jednorodne architektonicznie. Jego cechą charakterystyczną była jedność formalna, osiągnięta poprzez typizację form, powtarzalność materiałów i jednakowy repertuar zastosowanych detali architektonicznych, ograniczających się do lizen, opasek okiennych i drzwiowych oraz gzymsów tworzących płaskie pasowe dekoracje. Na tle całości dominowały symetryczne, dwukondygnacyjne budynki o prostych, mało zróżnicowanych bryłach, opartych na rzucie prostokąta lub kwadratu. Przestrzeń osiedla zorganizowano początkowo wokół ulic, a z czasem także wokół niewielkich skwerów. Jego najbardziej reprezentacyjną część tworzyła ulica Sikorskiego (dawniej Clemenceau), przy której znajdowały się otoczone ogrodami budynki kadry zarządzającej – Delegata Rady Administracyjnej, jego zastępcy, głównego mechanika kopalni, kadry pomocniczej. W pobliżu ulokowane było Biuro Główne – siedziba administracji kopalni. Ta część kompleksu wyróżniała się nie tylko willowym typem zabudowy, ale w niektórych przypadkach bardziej urozmaiconą, malowniczą architekturą, odwołującą się do historyzmu w jego dwóch odsłonach – neoromańskiej i neorenesansowej. Piaskowski kompleks mieszkaniowy odznaczał się wysokim standardem technicznym – domy były wyposażone w elektryczność i ogrzewanie piecowe, budynki urzędnicze także w bieżącą wodę i kanalizację. Zabudowa osiedla nie posiadała jednoznacznie dającego się określić stylu architektonicznego. Powściągliwy i skromny wyraz artystyczny budynków ożywiało operowanie zróżnicowanymi typami dachów i naczółków okiennych. 

Ponieważ inwestor miał charakter prywatny, tylko od niego zależał kształt i wygląd powstającej kolonii. Oto, jak o estetyce osiedla wypowiedział się Wiktor Viannay, Delegat Zarządu Towarzystwa Bezimiennego, w jednym z oficjalnych pism: „Nasza kolonia nie jest zbudowana w żadnym stylu. Chodnik, wieże szybowe, kominy nie są elementami polskiego krajobrazu, mogą być elementami krajobrazu jakiegokolwiek (…)”. Może to właśnie tłumaczyć brak jednoznacznych odwołań stylistycznych i pewną uniwersalność zastosowanych rozwiązań, która łatwo mogła być przeniesiona na polski grunt z Francji i pasować do jakiegokolwiek miejsca i każdego krajobrazu. W procesie projektowania kierowano się myśleniem przyszłościowym, sięgającym dziesiątek lat wprzód, któremu towarzyszył priorytet trwałości i wysokiej jakości technicznej, o czym świadczą słowa zawarte w broszurze z 1935 roku, opisującej rezultaty działania Towarzystwa Bezimiennego: „Towarzystwo stworzyło Kolonię Piaski, budowaną solidnie i obliczoną na dłuższy czas, niż tego wymagałyby tylko potrzeby eksploatacji kopalń”. Ten postulat został w pełni zrealizowany – budynki ufundowane przez Francuzów służą mieszkańcom do dnia dzisiejszego, a osiedle, poza kilkunastoma budynkami przy ulicach Krakowskiej i Brynickiej, wyburzonymi w II połowie XX wieku pod budowę bloków z wielkiej płyty, zachowało się w stanie niemal kompletnym. Warto wspomnieć, że architektura osiedla korespondowała z industrialną zabudową kopalni, opartą na kontraście bieli i czerwieni cegły. Budynki powstające na terenie zakładu posiadały ten sam repertuar detali, wykrojów okiennych zwieńczonych łukiem pełnym bądź odcinkowym i gzymsów. Osiedle patronackie wraz z macierzystym zakładem stanowiło więc spójną architektonicznie całość o dużym walorze estetycznym.