Muzeum na Kółkach to nowoczesny projekt edukacyjny, organizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, polegający na eksponowaniu w poszczególnych miastach i gminach interaktywnego pawilonu wystawienniczego prezentującego historię Żydów. Celem projektu i wystawy jest edukowanie o wielowiekowym współistnieniu społeczności polskiej i żydowskiej, a także przedstawianie i wyjaśnianie zagadnień związanych z kulturą, tradycjami oraz życiem codziennym Żydów na ziemiach polskich. Wizycie pawilonu tworzyszą warsztaty edukacyjne organizowane przez animatorów z POLIN oraz miejscowych edukatorów, wykłady, spacery, koncerty, projekcie filmów oraz szeroko pojęte wydarzenia kulturalne skupione wokół tradycji żydowskiej.
Muzeum Saturn wzięło udział w projekcie „Muzeum na kółkach” w 2015 roku. Pawilon ekspozycyjny stanął na czeladzkim rynku w dniach 21-23 czerwca i był dostępnym dla wszystkich zainteresowanych. Wystawa w syntetyczny sposób przybliżała ponad 1000 letnią obecność ludności żydowskiej w Polsce, ich kulturę, tradycję i obyczajowość. W pawilonie znalazła się także interaktywna mapa Czeladzi przybliżająca historię czeladzkich Żydów oraz makieta obrazująca typowy polski sztetl – małe miasteczko zamieszkiwane przez ludność polską i żydowską z jego typowymi obiektami – kościołem, ratuszem, synagogą, mykwą, kramami handlowymi, chederem. Ekspozycja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem, a w pawilonie, po którym oprowadzały edukatorki z Muzeum POLIN nieustannie znajdowali się zwiedzający.
Wystawie mobilnej „Muzeum na kółkach” towarzyszyła w tym roku wystawa „Z narażeniem życia – Polacy ratujący Żydów podczas Zagłady”, dostępna w Galerii Sztuki Współczesnej „Elektrownia” przez wszystkie trzy dni. Wystawa zrealizowana została w partnerstwie z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, a jej wernisaż. miał miejsce w siedzibie UNESCO w Paryżu. Ekspozycja była jak dotąd prezentowana w Paryżu, Essen, Tallinie, Wilnie i Madrycie.
Projekt Muzeum na kółkach realizowany jest w ramach programu Żydowskie dziedzictwo kulturowe, dzięki wsparciu udzielonemu z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię. Patronat nad wizytą „Muzeum na kółkach” w Czeladzi objęła Telewizja Katowice.
Wydarzenia towarzyszące wizycie Muzeum na Kółkach w Czeladzi:
- Festiwal Kultury Żydowskiej „Szalom na Rynku”
- Zespół „Muzyczne Trio”
- Zespół „Negev”
- Zespół Taneczny „Klezmer” z Cieszyna – taneczna inscenizacja wesela żydowskiego wraz z pokazem tradycyjnych tańców
- Zespół „Quartet Klezmer Trio”
Wykłady
- „Erew – wokół kalendarza żydowskiego” – dr hab. Leszek Hońdo, Uniwersytet Jagielloński
- „Życie polityczne i społeczne zagłębiowskich Żydów w dwudziestoleciu międzywojennym” – dr Aleksandra Namysło, IPN Katowice
Projekcja filmu
- „Ida”, reż. Paweł Pawlikowski, Muzeum Saturn ul. Dehnelów 10
Warsztaty
- „Kobiety żydowskie” (prowadzenie: edukatorki POLIN)
- „Budujemy sztetl” (prowadzenie: edukatorki POLIN)
- Zagłębiowskim sztetlu – cz. 1 (prowadzenie: Karolina Jakoweńko, Fundacja Brama Cukermana)
- Zagłębiowskim sztetlu – cz. 1(prowadzenie: Lucyna Mroczek – Szymańska)
Spacery
- Spacer po czeladzkim kirkucie – przewodnik: Stefania Lazar
- Śladami czeladzkich Żydów – spacer po Czeladzi (przewodnik: Anna Binek-Zajda)