„Noc z kulturą żydowską”
Istniejące od 2009 roku czeladzkie Muzeum Saturn, w swej siedzibie przy ul. Dehnelów po raz trzeci zorganizowało Noc Muzeów. Motywem przewodnim muzealnego święta 2013 roku była kultura żydowska, temat mało znany szerszej społeczności, ale dla większości atrakcyjny i budzący ogromne zainteresowanie. W sobotnie popołudnie 19 maja Muzeum po brzegi wypełniło się gośćmi, pragnącymi dobrze się bawić, a jednocześnie poszerzyć wiedzę o „narodzie wybranym”.
Funkcję edukacyjną i kanwę całego wieczoru stanowiły zaprezentowane dwie wystawy. Pierwsza—ekspozycja planszowa pt. „Przybyli, Odeszli, Są… Żydzi Polscy”, wypożyczona z Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, ukazuje drogę Żydów do Polski, ich uczestnictwo i wpływ na historię naszego kraju oraz dorobek intelektualny artystów, twórców i naukowców pochodzenia żydowskiego. Wystawa druga przybliża specyfikę życia społeczności wyznawców judaizmu na co dzień i od święta. Ekspozycja lalek, pozyskana z Muzeum Lalek w Pilźnie, prezentuje stroje, zwyczaje dnia codziennego i obrzędy tradycyjnych świąt żydowskich. Wszystkie postaci, sprzęty oraz pozostałe detale scenek zostały wykonane z wielkim profesjonalizmem i dbałością o szczegóły. Jako merytoryczny wstęp do zwiedzania obu wystaw zaplanowany został, inaugurujący tegoroczną czeladzką Noc Muzeów, wykład kierownika Zakładu Kultury Żydów Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, prof. dr hab. Leszka Hońdo.
Prelekcja wraz z przygotowaną prezentacją multimedialną przybliżyły słuchaczom tradycje i zwyczaje hebrajczyków, wpływ religii na tryb ich życia oraz ogromną rolę wiary, z jednej strony jako wyznacznika wszelkich norm i zasad każdej dziedziny życia Żydów, z drugiej—jako czynnika determinującego relacje międzyludzkie. Kolejną atrakcją tego jedynego w roku wieczoru były warsztaty wycinanki żydowskiej, poprowadzone przez mistrzynię tego gatunku Annę Małecką – Beiersdorf, która obok techniki wycinania przedstawiła również rodzaje i historię wycinanek, ich symbolikę oraz religijny charakter. Uczestnicy warsztatów wykonywali wycinankę Mizrach, tradycyjnie w domach żydowskich wieszaną od strony wschodniej, w kierunku Jerozolimy, gdzie winny być kierowane codzienne modlitwy każdego pobożnego Żyda.
Nie sposób wyobrazić sobie kultury żydowskiej bez tradycyjnej muzyki i tańca, dlatego też czeladzkie Muzeum dla uczestników przygotowało dwa spektakle rozrywkowe prezentujące obie te dziedziny sztuki. Widowiskowy pokaz tańców izraelskich, chasydzkich i żydowskich, wyrażających uwielbienie i oddanie Bogu w wykonaniu cieszyńskiej grupy Klezmer, został entuzjastycznie przyjęty przez zebranych. Gromkimi brawami nagrodzono świetne wyszkolenie taneczne młodych artystów, ich żywiołowość i entuzjazm. Dodatkowe informacje o historii tańców, czasie i miejscu ich powstania, nawiązaniu do religii, przekazała Dorota Herok, absolwentka Chrześcijańskiej Szkoły Dramy, Pantomimy i Tańca, choreograf i kierownik artystyczny zespołu Klezmer. Atrakcyjnym zakończeniem wieczoru był z kolei występ charyzmatycznego zespołu Negev z obdarzoną pięknym głosem wokalistką Agnieszką Bielanik – Witomską i wirtuozem skrzypiec – Bartłomiejem Balcerzakiem. W blasku świec, przy dźwiękach elektryzującej muzyki, artyści wykonali melodie i piosenki nawiązujące do tradycyjnej muzyki żydowskiej i klezmerskiej. Wzruszona publiczność co bardziej znane utwory śpiewała wraz z zespołem.
Smakowitym dopełnieniem Żydowskiej Nocy Muzeów był poczęstunek słodkimi specjałami kuchni żydowskiej. Na suto zastawionym stole pojawiły się koszerne, wykonane zgodnie z żydowskimi przepisami, bajgle, kruche rogaliki, pszenna chałka w kształcie zaplecionego warkocza i oczywiście cymes – tradycyjny kompot z suszonych owoców, świeżych winogron i ogromnej ilości cukru.